Nie będę Julią? Werona w poszukiwaniu Romea :)

Niepowtarzalną romantyczną atmosferę Werona zawdzięcza Szekspirowi, który uczynił z niej miasto kochanków wszech czasów. Każdego roku przybywa tu 3 mln turystów, którzy pierwsze kroki kierują pod słynny balkon, gdzie Romeo wyczekiwał na ukochaną Julię. Ale Werona to także miasto z tysiącletnią przeszłością, w którym zabytki starożytnego Rzymu przeplatają się z architekturą rodu Scaligerich. Co warto zobaczyć w Weronie? Sprawdź!

Werona ma długą i bardzo bogatą przeszłość. Pierwsze osadnictwo w tym miejscu sięga czasów  prehistorycznych. Później, ok. 390 r. p.n.e., swoją osadę założyli tu Celtowie. Okres wielkiego rozwoju miasta rozpoczął się wraz z przybyciem Rzymian w 89 r. p.n.e., którzy z niewielkiej miejscowości nad Adygą uczynili dzieło sztuki. Dzięki dogodnemu położeniu, na przecięciu głównych rzymskich traktów, Werona stała się jednym z najbogatszych miast Cesarstwa Rzymskiego.

Od V w. miastem władali barbarzyńcy, a w 774 r. Frankowie Karola Wielkiego pokonali tu ostatniego króla Longobardów. W 1262 r. Werona na 125 lat przeszła w ręce magnackiego rodu della Scala (Scaligeri), który powiększył miejskie posiadłości o Vincenzę, Padwę i Trevisio. W 1387 r. miasto przejęły rody Visconti i Carraresi, a w 1405 r. Werona przeszła we władanie Republiki Weneckiej.

Po czterech stuleciach względnego spokoju w 1796 r. miasto zostało zdobyte przez Napoleona, który w 1797 r. przekazał je Austrii na mocy traktatu Campo Formio (podobnie jak Wenecję). W 1801 r., na mocy kolejnego traktatu, Weronę podzielono na pół, wzdłuż biegu rzeki Adygi, pomiędzy Francję i Austrię, a w 1805 r. Austriacy odstąpili Francji cały region Wenecji Euganejskiej. Wraz z Kongresem Wiedeńskim (1815 r.) cała Werona przeszła pod panowanie Austrii i stała się ważnym strategicznie obszarem dla wojsk Habsburgów, a w 1866 r. została włączona do Królestwa Włoch.

Tyle burzliwej historii, a teraz zapraszam na spacer po mieście. Oto kilka miejsc, które trzeba zobaczyć w Weronie:

1. Piazza Brá (słowo pochodzi od longobardzkiego „braida”, co oznacza „rozległa równina”) – nieregularny i największy plac w mieście (6 tys. m²). Tu spotykają się werończycy, by zrobić zakupy, pospacerować albo przysiąść na filiżankę espresso w jednej z licznych kawiarni, z niecodziennym widokiem na starożytny rzymski amfiteatr.

2. Portoni della Brá – brama z XIV w. prowadząca na Piazza Brá była niegdyś bramą murów miejskich zaprojektowanych przez Giangaleazza Viscontiego. Obok wznosi się pięciokątna wieża Torre Pentagona.

fot. dvdbramhall – flickr.com/ CC

3. Arena – wzniesiona ok. 40 r. n.e. to trzeci co do wielkości (po Rzymie i Campanii), ale najlepiej zachowany, amfiteatr rzymski we Włoszech, który szczyci się tym, że jest starszy niż rzymskie Koloseum (80 r. n.e.)

Arena mogła bez trudu pomieścić wszystkich mieszkańców starożytnej Werony. Podczas trzęsienia ziemi w 1183 r. zniszczeniu uległo całe trzecie piętro, pozostały tylko cztery łuki.

W amfiteatrze wybudowanym jako miejsce igrzysk gladiatorów, później przez lata zapomnianym i wykorzystywanym nawet jako wysypisko śmieci, dziś odbywa się słynny festiwal operowy oraz liczne koncerty gwiazd, np. Ennio Morricone, czy Zucchero. Widownia Areny może pomieścić 25 tys. widzów, którzy mają okazję siedzieć na tych samych kamiennych schodach, na których przed dwoma tysiącami lat zasiadali kibice gladiatorskich igrzysk…

4. W pobliżu Areny, w neoklasycznym Palazzo Barbieri, mieści się miejski ratusz.

5. Porta dei Borsari  – rzymska brama z białego wapienia datowana na I w. p.n.e., która dawniej pełniła rolę głównej bramy miasta. Nazwa pochodzi od słowa „bursarii”, które oznaczało rzymskich funkcjonariuszy pobierających cło przy wwozie towarów do miasta. Do dziś widoczny jest napis z ówczesną nazwą miasta: „Colonia Augusta Verona”.

6. Zamek Castelvecchio  – jedna z najważniejszych budowli w Weronie i wspaniały przykład architektury gotyckiej w mieście. Zamek otoczony fosą, który miał jednocześnie pełnić funkcję mieszkalną i obronną,  wzniesiono nad rzeką Adygą, na polecenie Cangrande II (z rodu Scaligerich) w II poł. XIV w. Przez lata panowania rodów Scaligerów, Viscontich, a potem dominacji weneckiej, napoleońskiej i austriackiej zamek pełnił kolejno funkcję mieszkalną, magazynu broni, szkoły wojskowej, a także koszar. W odrestaurowanej budowli mieści się dziś muzeum miejskie z bogatą kolekcją malarstwa XIV-XVIII w., rzeźby, ceramiki, złota i antycznych dzwonów miejskich.

7. Ponte Scaligero – XIV-wieczny most (połączony z Zamkiem Castelvecchio ), z największym na świecie łukiem mostowym (48 m), był nowoczesnym osiągnięciem technicznym ówczesnych czasów. Most przetrwał bez szkody pięć wieków i ucierpiał dopiero podczas II wojny światowej, jednak został szybko odbudowany. Z mostu rozciąga się wspaniały widok na zamek i rzekę Adygę.

8. Piazza delle Erbe (Plac Ziół) – serce Werony i najstarszy miejski plac, położony w miejscu dawnego Forum Romanum, gdzie toczyło się polityczne i gospodarcze życie miasta. Plac zdobi barokowy Palazzo Maffei, z posągami greckich bogów, obok którego wznosi się XIV-wieczna Torre del Gardello – najwyższa gotycka budowla placu i pierwszy zegar publiczny – symbol postępu technologicznego i mechanicznego. Zwróćcie uwagę na wszechobecny w budownictwie marmur, dzięki któremu już w średniowieczu Werona zwana była marmoris urbs (marmurowym miastem).

Przed pałacem, na szczycie korynckiej kolumny z białego marmuru, znajduje się skrzydlaty lew św. Marka – symbol potęgi Werony weneckiej.

Na uwagę zasługuje także średniowieczny dom cechowy Domus Mercatorum z 1301 r. oraz Casa Mazzanti z przepięknymi freskami.

Najstarszym zabytkiem placu jest statua „Madonny Werońskiej” z 380 r. wieńcząca XIV-wieczna fontannę wybudowaną na polecenie Cansignorio della Scala.

Wzdłuż placu rozciąga się miejskie targowisko oraz mnóstwo kawiarni, restauracji i sklepików z pamiątkami.

9. Arco della Costa – brama zawdzięczająca swoją nazwę wiszącemu tu przynajmniej od XVII w. żebru wieloryba (a może ichtiozaura?), przez którą dochodzimy na Piazza dei Signori. W jakim celu zawieszono owo żebro? Niestety do dziś nie wiadomo :)

10. Piazza dei Signori  – zwany też Placem Dantego (od znajdującego się tu pomnika poety) ma bardziej oficjalny charakter. Mieści się tu dawna rezydencja rodu della Scala oraz XV-wieczna Loggia del Consiglio – niegdyś sala obrad rady miejskiej, uważana za najpiękniejszy renesansowy budynek w Weronie.

Południową część placu zamykają Palazzo del Capitano i Palazzo del Comune powstały w XII-XVI w., z wewnętrznym dziedzińcem i XV- wiecznymi schodami.

Nad uliczką prowadzącą dziś do siedziby władz miejskich znajduje się figura Girolamo Fracastoro – filozofa, lekarza, astronoma, geografa, pisarza i przyjaciela Mikołaja Kopernika. Postać trzyma w ręku kulę, a legenda głosi, że spadnie ona na głowę pierwszego uczciwego człowieka, który przejdzie pod bramą. Przyznacie, że to trochę dziwna nagroda za uczciwość… Niemniej jednak kula do dziś tkwi na swoim miejscu, co werończycy wykorzystują do anegdot na temat władz miasta… ;)

W Palazzo della Ragione, gdzie niegdyś znajdowały się instytucje administracyjne, mieści się dziś galeria sztuki współczesnej. Tuż obok wznosi się Torre dei Lamberti – jedyna prywatna wieża w mieście, której budowę zapoczątkowała rodzina Lambertich w 1172 r. 

11. Grobowce członków rodu della Scala – sarkofagi, w których spoczywają władający niegdyś Weroną najsłynniejsi reprezentanci rodu, to jeden z najcenniejszych zabytków sztuki gotyckiej. Misternie rzeźbione grobowce rozmieszczone są wokół małego XII-wiecznego kościoła Santa Maria Antica, otoczonego ogrodzeniem z kutego żelaza z rodzinnym motywem rodu: schodami/drabiną (scala).

12. Casa di Romeo (Dom Romea) – siedziba rodu Montecchich, w którym według legendy mieszkał nieszczęśliwy kochanek, mieści się przy via delle Arche Scaligere 4, nieopodal Piazza dei Signori. To XIII-wieczny pałac, przypominający fortecę, który dziś stanowi własność prywatną i nie jest udostępniony dla zwiedzających. Na fasadzie budynku widnieje cytat z tragedii Szekspira, rozpoczynający się od słów: „Ach! Gdzież jest mój Romeo?”.

13. Casa di Giulietta (Dom Julii) – słynny dom rodu Capuletich mieści się przy via Capello 23, w niedalekiej odległości od Casa di Romeo. XIII-wieczny zamek wygląda tak, jak opisał go w sztuce Szekspir, choć słynny balkon dobudowano dopiero… w 1935 r. :)

Na wewnętrznym dziedzińcu, gdzie doszło do pierwszego pocałunku młodych, znajduje się posąg Julii. Ustawia się do niej zawsze długa kolejka, gdyż legenda głosi, że objęcie prawej piersi dziewczyny gwarantuje szczęście w miłości na wieki… Nic więc dziwnego, że ta część ciała Giulietty jest tak dokładnie wypolerowana :)

Na ścianach można znaleźć także wiele listów adresowanych do Julii oraz miłosne graffiti.

W pobliżu Domu Julii znajdziemy także sklep z romantycznymi pamiątkami i popularnymi kłódkami miłości.

Mimo, że zwaśnione rody Capuletich i Motecchich istniały naprawdę, to historia nieszczęsnych kochanków nigdy się nie wydarzyła. Nie przeszkadza to jednak nieszczęśliwie zakochanym z całego świata w przysyłaniu do Julii kilku tysięcy listów rocznie z prośbą o wsparcie i miłosną poradę. Z tego powodu utworzono nawet „Klub Julii”, którego członkowie odpisują ponoć na każdy list. Klub ten był inspiracją do nakręcenia komedii romantycznej „Listy do Julii” (2010), w której Amerykanka przebywająca na wakacjach we Włoszech znajduje w Weronie list sprzed pół wieku, który wciąż czeka na odpowiedź…